Afgeleide producten, ook wel bekend als derivaten, zijn financiële instrumenten die hun waarde ontlenen aan de prestaties van een onderliggende activa, zoals aandelen, obligaties, valuta's, grondstoffen of indices. Het bijzondere aan afgeleide producten is dat ze zelf geen intrinsieke waarde hebben, maar afgeleid zijn van de waarde van andere financiële instrumenten of activa, de zogenaamde onderliggende waarde.
De prijsontwikkeling van de onderliggende waarde is een belangrijke factor die de waarde van de afgeleide producten beïnvloedt. Afgeleide producten kunnen worden gebruikt voor verschillende doeleinden, zoals het beheren van risicospreiding, het speculeren op prijsbewegingen, het verbeteren van de efficiëntie van de kapitaalmarkten en het bieden van exposure aan bepaalde activaklassen of markten.
Er zijn verschillende soorten afgeleide producten, waaronder futures, opties, swaps en forwards. Deze producten hebben elk hun eigen kenmerken, functies en toepassingen, maar ze delen allemaal hetzelfde basisprincipe van afhankelijkheid van een onderliggende waarde.
Dit zijn gestandaardiseerde contracten waarbij twee partijen overeenkomen om in de toekomst een bepaalde hoeveelheid van een onderliggende activa te kopen of verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs op een vooraf bepaalde datum.
Opties geven de houder het recht, maar niet de verplichting, om een bepaalde hoeveelheid van een onderliggende activa te kopen (call-optie) of te verkopen (put-optie) tegen een vooraf bepaalde prijs binnen een bepaalde periode.
Swaps zijn overeenkomsten waarbij twee partijen instemmen om cashflows uit te wisselen op basis van een vastgestelde formule. Dit kan bijvoorbeeld rentebetalingen omvatten, of betalingen gebaseerd op de waarde van een onderliggende activa.
Dit zijn op maat gemaakte contracten waarbij twee partijen overeenkomen om in de toekomst een bepaalde hoeveelheid van een onderliggende activa te kopen of verkopen tegen een prijs die op het moment van afsluiten van het contract wordt vastgesteld.
Afgeleide producten spelen een belangrijke rol in de moderne financiële markten en worden veel gebruikt door zowel zakelijke als particuliere beleggers. Vanwege hun complexiteit en risico's, vereisen afgeleide producten wel een grondig begrip van hun werking en toepassingen voordat ze worden gebruikt.